بررسی انواع سایز سیم و کابل برق
بررسی انواع سایز سیم و کابل برق + جدول سایزبندی استاندارد سیم و کابل
در زندگی امروز انسان برق نقش بسیار پر رنگی دارد. برای برقرسانی به قسمتهای مختلف از تجهیزات متعددی استفاده میشود که میتوان از سیم و کابل برق به عنوان یکی از مهمترین تجهیزات در این صنعت نام برد. در صورتی که سیم و کابل برق وجود نداشته باشد امکان انتقال و اتصال برق برای همه وجود نخواهد داشت. سیم و کابل برق رشتههایی هستند که از یک یا چند سیم و هادی تشکیل شده و و وظیفه دارند که جریان الکتریکی را از نقطهای به نقطه دیگر جابجا کنند. یکی از مهمترین فاکتورها در استفاده از سیم و کابل برق، سایز آنها است که بر این اساس کاربردهای متفاوتی دارند. به همین دلیل آگاهی و آشنایی با نحوه سایزبندی آنها برای استفاده در شرایط مختلف از اهمیت زیادی برخوردار است
.
نکاتی جهت آشنایی با سایز انواع کابل
کابل و سیم برق در انواع سایز، از توان و سطح متفاوتی برخوردار هستند. این تجهیزات که به منظور انتقال جریان الکتریکی بین دو نقطه مورد استفاده قرار میگیرند باید از نظر اندازه به نحو صحیح انتخاب شوند. در صورتی که انتخاب سایز سیم و کابل برق به صورت اصولی انجام نشده باشد، خوادث ناخوشایندی رخ خواهد داد. پارامترهای زیادی مانند حداکثر توان، افت ولتاژ و غیره در انتخاب سایز سیم و کابل نقش دارند که باید مورد توجه قرار بگیرند. همچنین در انتخاب سایز مناسببرای سیم و کابل ساختمان و انواع سیم و کابل باید سطح مقطع، نوع هادی و عایق کابل نیز مورد توجه قرار داشته باشد
معرفی انواع سایز کابل برق
هر یک از سایزها
کابل برق به منظور انتقال جریان مشخصی از الکتریسیته طراحی شده است؛ به همین دلیل اطلاع از سایز بندی سیم و کابل مشخص میکند که از آنها میتوان در شرایط و مکانی استفاده کرد. در واقع این سایز سیم و کابل است که کاربرد آن را مشخص میکند. به همین دلیل آگاهی از انواع سایز کابل برق اهمیت زیادی دارد.
نحوه سایز بندی کابل برق
یکی از معیارهای سایز بندی سیم و کابل برق، کاربرد آن است. انواع سیم و کابل برق را بر اساس نوع کاربرد میتوان در دستههای مختلف تقسیمبندی کرد که در ادامه به معرفی آنها میپردازیم.
سایز کابل برق مدار روشنایی
در مدارهای روشنایی با توجه به تعداد چراغهای مدار یا روی کابل، از کابلهایی با قطر 1 یا 1.5 میلیمتر استفاده میشود. برای مدارهای روشنایی کابل با قطر 1 میلیمتر پاسخگو است و در شرایطی از کابلهای 1.5 میلیمتر استفاده میشود که تعداد چراغهای روشن در مدار کم باشد یا نیاز به طول کابل بیشتری باشد. در این شرایط برای کنترل افت ولتاژ از سیم و کابل با قطر 1.5 میلیمتر استفاده میشود.
سایز کابل برق برای پریز برق
برای برقرسانی به پشت پریزهای برق معمولا از کابل با سایز 2.5 استفاده میشود. البته امکان استفاده از کابل با سطح مقطع بالاتر نیز در این موارد وجود دارد
کابل های 310 و 38
مهمترین مورد کاربرد این دو سایز کابل در مدارها و سیستمهایی است که به جریان برق 30 آمپر نیاز دارند. بهترین نمونه برای این مدارها خشککن برقی است
فرید خلفائیان اصفهانی
سایز بندی سیم برق در استاندارد IEC
در استاندارد IEC اصلیترین ملاک برای سایز بندی انواع سیم و کابل، سطح مقطع با همان مساحت هادی سیم و کابل است. در جدول زیر میتوانید سایز بندی انواع سیم و کابل بر اساس این استاندارد را مشاهده کنید.
استاندارد جهانی سایز سیم (میلیمتر مربع) – IEC 60228 | |||||
4 | 2.5 | 1.5 | 1 | 0.75 | 0.5 |
50 | 35 | 25 | 16 | 10 | 6 |
240 | 185 | 150 | 120 | 95 | 70 |
1000 | 800 | 630 | 500 | 400 | 300 |
سیم و کابل
کابل NM-B و کاربرد آن
یکی از انواع سایز کابل برق است که معمولا برای محیطهای خانگی و اداری مورد استفاده قرار میگیرد. بر روی این کابلها به جای عدد، یک سری حروف نوشته شده است که حروف NM نشان دهنده غیر فلزی بودن کابل و حرف B نشان دهنده میزان تحمل آن در برابر گرما است که تا 90 درجه سانتیگراد درجهبندی میشود. از این کابلها نمیتوان به صورت روکار استفاده کرده و حتما باید در داخل دیوار و به صورت توکار مورد مصرف قرار بگیرد.
کابل های 314 و 214
از این سایز کابلهای برق در مدارهایی استفاده میشود که حداکثر به 15 آمپر جریان برق نیاز دارند. عمدهترین موارد مصرف کابلها 214 در پریزهای برق و سیمکشی منابع روشنایی است. از کابلهای 314 نیز معمولا در کلیدهای برق 3 پل، پنکه سقفی و مدارهای مشابه استفاده میشود
کابل های 212 و 312
این دو سایز کابل از این نظر در یک دستهبندی قرار میگیرند که از نظر کاربرد و کارایی شباهت دارند. تنها تفاوت این دو کایل تعداد رشتههای بکار رفته در آنها است. از این سایزهای کابل به طور معمول در کورهها، سیستمهای تهویه و بخاریها استفاده میشود که میزان جریان برق مورد نیاز آنها حداکثر 20 آمپر است. ماشین ظرفشویی، فریزر و وسایل برقی آشپزخانه دیگر موارد مصرف این دو سایز کابل هستند.
سایز کابل
سایز کابل خودنگهدار
را میتوان جایگزین کابل مسی دانست که معمولا بر روی تیرها برق نصب شده و در سایزهای متعددی وجود دارند. معمولا کابلهای خودنگهدار تک فاز از سایز 16 تا 35 موجود هستند. اما کابلهای خودنگهدار 3 فاز از سایز 16 الی 120 متغیر بوده و مورد استفاده قرار میگیرند.
سایز کابل برق تکفاز
در صورتی که کابلهای تکفاز به همراه نول کشیده شوند، حداکثر تا سایز 35*2 به صورت افشان و نیمهافشان هستند. کابلهای تک رشته تکفاز نیز وجود دارد که تا سطح مقطع 400 میلیمتر مربع موجود بوده و تولید میشود.
سایز کابل برق سه فاز
برای بررسی انواع زمان که صحبت از کابل برق 3 فاز میشود به این معنی است که این کابل میتواند یک رشته نول نیز داشته باشد. اگر کابل بدون رشته نول باشد میتواند حداکثر تا سطح مقطع 70*3 به صورت افشان و نیمه افشان تولید شود. اما در صورتی که رشته نول داشته باشد میتواند تا سطح مقطع 240 از مس و 300 از آلومینیوم تولید شود
چگونگی شناخت سایز انواع کابل و سیم برق
آیا تا کنون به ان موضوع فکر کردهاید که دلیل متفاوت بودن اندازه و سایز سیم و کابلهای برق چیست؟ چرا در همه لوازم و محیطها از یک سیم و کابل با سایز ثابت استفاده نمیشود؟ از سیم و کابل برق در مصارف و تجهیزات گوناگون استفاده میشود که هر کدام از آنها به یک ولتاژ خاصی نیاز دارند. با توجه به اینکه سایز سیم و کابل یکی از عوامل مؤثر در ولتاژ است، هر کدام از این سایرها نشان دهنده ولتاژ متفاوت در کابل است. هر کدام از سایزهای کابل این قابلت را دارند که جریان مشخصی را عبور دهند. به همین دلیل آشنایی با سایز انواع سیم و کابل از اهمیت زیادی برخوردار است.
نحوه تشخیص سایز کابل برق
استاندارد AWG استانداردی برای اندازهگیری سایز کابل در واحد اندازهگیری آمریکایی است. در این استاندارد هر چه AWG بزرگتر باشد نشان دهنده کوچکتر بودن کابل است.
برای تشخیص سایز کابل برق میتوان یکی از روشهای زیر را به کار گرفت:
مرحله اول: عایق موجود روی کابل را بررسی کرده و متن نوشته روی آن را پیدا کنید. در این نوشته آخرین عدد نشاندهنده AWG سیم است.
مرحله دوم: در صورتی که عددی روی عایق مشاهده نکردید با استفاده از سیمچین کابل را برش عمودی داده و قطر سطح مقطع آن را در واحد اینچ اندازهگیری کنید. در واقع باید فاصله یک سمت مقطع تا سمت دیگر در یک خط مستقیم اندازهگیری شود. نکته مهم این است که عایق نباید در اندازهگیری محاسبه شود.
مرحله سوم: پس از اندازهگیری قطر، عدد به دست آمده را بر 0.46 تقسیم کنید. در نهایت لگاریتم عدد حاصل را محاسبه کند. لگاریتم را بر عدد -050305 تقسیم کرده و 3 رقم آخر را جدا کنید که نشان دهند ای دبلیو جی کابل است
فاطمه رنجبر
در صورتی که سایز سیم و کابل با میزان جریانی که در هر محیط منتقل میشود تناسب نداشته باشد نمیتواند عملکرد مناسبی ارائه دهد
انتخاب اندازه درست سیم و کابل
انتخاب اندازه سیم برق
در انتخاباندازه سیم برق میتوانید گیج را بر اساس یک سری نشانگرهای مفید که بر اساس میزان استفاده از سیم اختصاص پیدا کرده، تعیین کنید:
گیج 18: روشنایی کم ولتاژ و سیم لامپ 10 آمپر
گیج 16: کابلهای فرمت سبک با پشتیبانی از 13 آمپر
گیج 14: وسایل روشنایی، لامپها و مدارها روشنایی 15 آمپر
گیج 12: برای استفاده در آشپزخانه، حمام، ظروف خارج از منزل و تهویه مطبوع 12 ولت با 20 آمپر
گیج 10: خشککن برقی، کولر گازی 240 ولت پنجرهای، آبگرمکن برقی 30 آمپر
گیج 6: برای پخت و پز و محدودهای 40 تا 50 آمپر
گیج 4: برای کورههای برقی و بخاری برقی بزرگ در 60 آمپر
اهمیت سایز بندی سیم و کابل برق
سیم و کابلهایی که در ساختمان، صنایع و وسایل برقی مورد استفاده قرار میگیرند از نظر سایز بندی متفاوت هستند. در صورت که سایز کابل با کاربرد آن متناسب نباشد مشکلات مختلفی مانند آتشسوزی، افت ولتاژ، افت فشار و کاهش جریان رخ میدهد. این مشکلات به مرور زمان میتواند باعث وارد شدن آسیب به وسایل الکتریکی شده و کاربران را مجبور به پرداخت هزینههای هنگفت برای تعمیر یا تعویض آنها کند.
به عنوان مثال در صورتی که از کابلهای مقطع بالا در مصارف خانگی مورد استفاده قرار بگیرد، مشکلاتی مانند افزایش مصرف برق یا آسیب به وسایل الکتریکی رخ خواهد داد؛ زیرا این کابلها برای انتقال جریان با فشار زیاد طراحی شده و مناسب هستند و اصلیترین کاربرد آنها در صنایع است.
در مواردی به غیر آسیب به وسایل میتواند تهدید بزرگی برای سلامتی افراد باشد. به همین دلیل سیم و کابل مورد نیاز باید با توجه به محیطهای کاربرد در سایز مناسب انتخاب شده و به کار گرفته ش
نکاتی کاربردی برای انتخاب سایز کابل و سیم برق
جدول سایز کابل برق بر حسب آمپر
یکی دیگر از مهمترین روشهای سایزبندی سیم و کابل برق، بر حسب واحد جریان یعنی آمپر است. سایزبندی بر این اساس باعث میشود که امنیت استفاده از کابل بالاتر رفته و همچنین عمر سیمکشی در ساختمان یا هر محیط دیگری به میزان قابل توجهی افزایش پیدا کند. در دو جدول زیر به ترتیب میتوان سایز بندی کابل بر حسب آمپر را برای کابلهای توکار و روکار مشاهده کرد.
اندازه کابلهای توکار | سایز بندی بر حسب آمپر |
1 میلیمتر | 8 |
1.5 میلی متر | 10 |
2.5 میلیمتر | 13.5 |
4.0 میلیمتر | 17.5 |
6.0 میلیمتر | 23.5 |
10.0 میلیمتر | 32 |
اندازه کابلهای روکار | سایزبندی بر حسب آمپر |
1 میلیمتر | 15.5 |
1.5 میلی متر | 20 |
2.5 میلیمتر | 27 |
4.0 میلیمتر | 37 |
6.0 میلیمتر | 47 |
10.0 میلیمتر | 65 |
نکاتی کاربردی برای انتخاب سایز کابل و سیم برق
نوع کاربرد اولین نکتهای است که در انتخاب انواع سایز کابل برق باید مورد توجه قرار میگیرد. در واقع باید جدول سایز بندی کابل را مورد توجه قرار داده و بر اساس آن سایز مناسب را با توجه به نوع کاربرد و محل استفاده انتخاب کرد. در صورتی که کابل برق سایز مناسب نداشته باشد با مشکلاتی مانند افت فشار، افت جریان و آتشسوزی مواجه خواهید شد. همین امر باعث شده که انتخاب سایز مناسب کابل از اهمیت زیادی در سیستمهای الکتریکی داشته باشد. در واقع سایز و کاربرد کابل دو پارامتری هستند که وابسته به یکدیگر بوده و تعیین کننده دیگری هستند. به همین منظور در انتخاب کابل مناسب این دو پارامتر باید به دقت مورد توجه قرار بگیرند
